DEĞER KAYBI NEDİR?
Trafik kazasından sonra, kazaya karışan hasarlı araç tamir edilse de, aracın ikinci el piyasa değeri kazadan önceki değerine ulaşamamaktadır. İşte, hasarlı aracın, kazadan önceki hasar görmemiş ikinci el piyasa değeri ile kazadan sonraki onarılmış haldeki piyasa değeri arasındaki farka sigorta hukukunda “değer kaybı” adı verilmektedir. Değer kaybı, bir maddi tazminat türüdür.
HER KAZA YAPAN DEĞER KAYBINA HAK KAZANABİLİR Mİ?
Her trafik kazası sonrasında kazaya karışan aracın değer kaybına hak kazanması mümkün olmamaktadır. Değer kaybına hak kazanabilmek için Yargıtay tarafından bazı şartlar aranmaktadır. Bu durum, araç önceden kaza yapmış ise bu kazadaki hasarlı bölgenin yeri, aracın yaşı, kilometresi, kazadaki kusur durumu gibi unsurlara bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Değer kaybına hak kazanıp kazanamayacağınızı öğrenebilmek için bu konuda uzman bir avukat ile çalışmanızı öneririz.
DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR?
Değer kaybı, Yargıtay tarafından belirtilen kıstaslara göre, uzman bilirkişi (makine mühendisi, otomotiv mühendisi vs.) tarafından, aracın modeli, yılı, yaşı, kilometresi, hasarın büyüklüğü, hasar gören parçaların türü, kusur durumu gibi birçok faktör göz önüne alınarak hesaplanır.
DEĞER KAYBINI TALEP ETMEK İÇİN BİR SÜRE VAR MIDIR?
Bir tazminat türü olan değer kaybı alacağının zamanaşımına uğramaması için 2 yıl içerisinde ileri sürülmesi gerekmektedir.
DEĞER KAYBI KİMDEN TALEP EDİLEBİLİR?
Değer kaybı tazminatı, kazaya karışan diğer aracın ZMMS (Trafik) sigortacısından, sürücüsünden ve işleteninden talep edilebilir. Sigorta şirketine dava açılmadan önce talebin yazılı bir başvuru ile sigorta şirketine iletilmesi zorunlu olduğu gibi sigorta şirketine dava açılmadan önce bu dava ticari bir dava olduğundan zorunlu arabuluculuğa tabiidir.
Değer kaybı davası ve tazminatı, sigorta hukuku bilgisi gerektiren çetrefilli ve uzmanlık isteyen bir alan olduğundan konusunda uzman bir avukattan hukuki yardım almanız tavsiye edilir.
DEĞER KAYBI DAVASI İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
Davacı vekili dava dilekçesinde davacıya ait ...plakalı araca davalılardan...A.Ş'ye ait olan ve diğer davalı ...'ün idaresindeki... plakalı aracın kırmızı ışıkta geçerek aracın sağ tarafındaki iki kapısına birden çarparak refüje fırlatması nedeniyle davacı aracında maddi hasarın meydana geldiğini, kaza sonrası aracın Mercedes Mengerler yetkili servisine çekilerek yurtdışından yedek parça beklenildiği ve Aralık ayı sonuna kadar serviste kaldığını, Aralık ayı sonuna kadar yapılan masrafların 30.910,50 TL olduğunu, aracın tamiri sonrası direksiyonun bir tarafa çekmesi sonucu tekrar servise götürülüp serviste 2 gün daha kaldığını, davacı aracı tamir edilmiş olsa da 40.000 km.de olan davacı aracının değer kaybına uğramış olduğunu, davacının kazanın meydana geldiği 28.09.2014 tarihinden Aralık ayı sonuna kadar aralıksız aracından mahrum kaldığını, yine daha sonra da direksiyon kutusunun kırık olması nedeniyle sürekli bir tarafa çeken ve toplanamayan aracı diğer parça gelene kadar da kullanmamış olduğunu, davacıya kasko şirketi tarafından sadece iki hafta araç sağlandığı ve kalan sürede araçtan mahrum kaldığı belirtilerek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000,00 TL değer kaybı ile aracın serviste kaldığı süre boyunca yoksun kalınan zarara karşılık şimdilik 500,00 TL'nin kaza tarihi olan 29.09.2014 tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsili dava ve talep edilmiş 27/04/2016 havale tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 7.310,00 TL'ye yükseltmiştir. Davalılar vekili cevap dilekçesinde davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece toplanan deliller ve dosya kapsamı gereğince; davanın kısmen kabul, kısmen reddine, 5.000,00 TL değer kaybı ve 1.800,92 TL araç mahrumiyet kaybı olmak üzere toplam 6.800,92 TL'nin 29.09.2014 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... ve ... AŞ vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir. 1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, dosyadan alınan kusur raporuna göre, davalı ... ve ... AŞ vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir. 2-Dava trafik kazası nedeni ile araçta meydana gelen değer kaybının ve aracın serviste kaldığı süre boyunca yoksun kalınan zararın tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece yapılan araştırma inceleme hüküm vermeye yeterli değildir. Hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek raporda değer kaybı belirlenirken aracın daha önce üç hasar kaydı bulunduğunu ancak hasar detayı bulunmadığını belirtmiştir. O halde, Mahkemece, dava konusu kazadan öncesine ait kazalara ilişkin tramer kayıtlarının, ve belirlenecek ... ile ilgili hasar dosyalarının getirtilerek bahsi geçen kazaların aracın değer kaybına etkisi olup olmadığı hususu araştırılmadan, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan sebeplerle davalı ... ve ... AŞ vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... ve ... AŞ vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 27.09.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi. (17. Hukuk Dairesi 2016/15815 E. , 2017/8229 K.)
Davacı vekili, 19.08.2014 tarihinde davalı ...’in işleteni olduğu halk otobüsünü kullanan ...’ün tam kusurla önündeki başka bir halk otobüsüne çarpması sonucu bu halk otobüsünün müvekkilinin aracına arkadan çarptığını, müvekkilinin de önünde seyir halinde olan ... plakalı araca çarptığını bu nedenle maddi hasarlı trafik kazası oluştuğunu müvekkilinin aracını tamir ettirdiğini, kaza nedeniyle araçta 50.000,00 TL değer kaybı meydana geldiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 100,00 TL tazminatın tüm davalılardan olay tarihi itibarı ile yasal faizi ile müştereken müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile talebini 12.000,00 TL’ye yükseltmiştir. Davalı ...Ş vekili, müvekkili şirketin poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, araçta meydana gelen değer kaybının müvekkili şirketten talep edilmesinin mümkün olmadığını, gerçek kusur ve zararın belirlenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Davalılar ... ve ... vekili, belirlenen kusur oranın doğru olmadığını, değer kaybı talebinin fahiş ve kabul edilemez olduğunu, değer kaybının sigorta poliçesi kapsamında olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak; davanın kabulü ile araç değer kaybı zararı 12.000,00 TL'nin davalılar ... ve ... yönünden trafik kaza tarihi olan 19/08/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumlu olmaları ve davalı ...Ş yönünden ise işbu dava tarihi olan 30/10/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve sigorta poliçe limiti ile sınırlı olarak sorumlu olması koşulu ile tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş hüküm davalı ... vekili ile davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin aşağıdaki 2 nolu bendin kapsamı dışında kalan, davalılar ... ve ... vekilinin aşağıdaki 3 nolu bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir. 2-Dava, trafik kazası sonucu meydana gelen araç değer kaybı maddi tazminat istemine ilişkindir. Davalı ... karşı aracın trafik sigortacısı olup poliçe limiti maddi araç başına 26.800,00 TL’dir. Davalı ..., 27.11.2014 tarihinde 22.425,00 TL olarak davacı aracın kasko sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketine ödeme yaptığını bu ödeme düşüldüğünde 4.375,00 TL bakiye teminat limiti kaldığını iddia etmiş, iddiasına dayanak olarak davalı ... muhasebe fişini ibraz etmiştir. Ayrıca, davalı ... alacaklının ilama dayalı başlattığı ... 6. İcra Müdürlüğünün 2015/20965 sayılı dosyası ile müvekkili şirketten alacağının tamamının istendiğini, müvekkili şirketin de bakiye poliçe limiti olan 4.375,00 TL ve sorumluluğuna düşen yargılama gideri, vekalet ücreti, faiz ve icra masrafı olarak toplam 6.490,00 TL ödemeyi icra müdürlüğü ilgili dosyasına ödediğini belirtmiş ve buna ilişkin 24.12.2015 tarihli 6.490,00 TL ödeme dekontunu ibraz etmiştir. Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; davalı ... şirketinin davacı aracın kasko sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketine davalı ... tarafından 27.11.2014 tarihinde 22.425,00 TL tutarında ödeme yapılıp yapılmadığı, ... 6. İcra Müdürlüğünün 2015/20965 sayılı dosyası getirtilip tarafları tespit edilip 6.490,00 TL ödemenin varlığı ve davalının tüm bu iddiaları araştırılarak davalı ... şirketinin 26.500,00 TL poliçe limitinin tüketilip tüketilmediği belirlenerek sonucuna göre karar vermek olacaktır. Bu nedenle, eksik inceleme ile karar verilemez. 3-Hükme esas alınan 30.07.2015 tarihli bilirkişi raporunda araçtaki değer kaybının tespiti, Dairemizce değer kaybının belirlenmesi hususunda esas alınan, aracın kaza tarihindeki hasar görmemiş 2. el piyasa değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2. el piyasa değeri arasındaki fark kriterine uyulmaksızın hesaplama yapılarak sağlanmıştır. Bilirkişi raporunda belirtilen yöntemle değer kaybının tespit olunduğu rapora dayalı olarak hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalı tarafın savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybı zararının belirlenmesi, meydana gelebilecek çelişkilerin giderilmesi yönünden ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık yeni bir rapor alınması ondan sonra dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekili ile davalılar ... ve ... vekili sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 28/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi. (17. Hukuk Dairesi 2016/14786 E. , 2019/11235 K.)
Comments